İşaretçi Sapancı Eğitimleri
İşaretçi ve Sapancı Eğitimi İçin Yasal Mevzuat Nedir?
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 17 nci maddesine ve 15.05.2013 tarih ve 28648 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğinin 5’inci maddesine göre; işverenler, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini almasını sağlamakla yükümlüdür. Bu eğitimler çalışanların; işe başlamadan önce, çalışma yeri veya iş değişikliğinde, iş ekipmanının değişmesi hâlinde veya yeni teknoloji uygulanması hâlinde verilir. Eğitimler, değişen ve ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak yenilenir, gerektiğinde ve düzenli aralıklarla tekrarlanır.
Ayrıca, İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinin 11’inci maddesine göre, işverenler iş ekipmanını kullanmakla görevli çalışanlara, bunların kullanımından kaynaklanabilecek riskler ve bunlardan kaçınma yollarına ilişkin eğitim almalarını sağlamak zorundadır.
İşaretçi ve Sapancı Eğitimi Verebilecek Kurumlar Hangileridir?
İşaretçi ve sapancı eğitimi alınabilecek kurumlar, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş olan kurumlardır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş firmalar, katılımcıların saha tecrübelerini artıracak kapsamlı eğitimler planlarlar. Eğitimi veren İş Güvenliği Uzmanı bu konuda yetkin eğitimleri almış olması gerekir.
İşaretçi ve Sapancı Eğitimi İçeriği Nedir?
Kaldırma iletme makinalarının tanımları ve sınıfları konusunda bilgi verilir.
- Güvenli yük kaldırma ve taşıma yöntemleri, kullanılan ekipmanların özellikleri, uygulanacak kurallar hakkında bilgi verilir.
- Kaldırma iletme makinalarında iş kazası nedenleri ve alınacak önlemler
- Sapanların teknik özellikleri, kullanım esasları
- Sapancıların görevleri ve uygulamaları gereken iş güvenliği kuralları
- Dikey ve yatay hareketler, genel ve tehlike işaretleri gibi kodlanmış işaretler hakkında bilgi verilir.
- El işaretleri için asgari gerekler ve özel kullanım kuralları konusunda bilgi verilir.
- Kodlanmış işaretler (genel İşaretler, dikey hareketler, yatay hareketler, tehlike işaretleri)
- Çalışma sahasında alınacak önlemler
- Kaldırma ve iletme makinalarının bakım ve onarım işlerinde alınacak güvenlik önlemleri, periyodik test ve kontrol yöntemleri
- Uygulama
İşaretçi ve Sapancı Eğitimi Sonrasında Kazanılan Yeterlilikler Nelerdir?
Katılımcıya sağlıklı ve etkili iletişim kurmayı ve bunu sürdürebilmeyi kazandırır. Öğrenme gereksinimleri doğrultusunda bilgi ve veri toplamanın öğrenilebilmesini sağlar. Katılımcı, işletme kurmak ve geliştirmek ile ilgili faaliyetleri yürütebilecek hale gelir. İşçi sağlığı mevzuatına uyma ve iş güvenliğinin sağlanması için gerekli önlemleri alma kazanımı vardır. İş kazalarının azalması konusunda daha duyarlı olur. Çevre duyarlılığının artmasını sağlar. İşaretçi ve sapancı eğitimi sonrasında bireyin karşılaştığı problemlere karşı çözüm yeteneğinin iyileşmesinde etkisi vardır.
İşaretçi ve Sapancı Eğitimi Uygulaması
Uygulama eğitimi 4 saatlik teori eğitiminin ardından bilgilerin pekişmesi, işaretçinin operatör ile ayni dili konuşmaları hata ve kaza olasılığını sıfıra indirmek adına son derece önemlidir.
- Eğitim verilen kurumundan bir vinç farklı nitelikte yükler ve yine farklı çeşitte sapanlar istenerek yük çeşidine göre ve tonaja uygun sapan secimi bunun akabinde yükü bağlama teknikleri bire-bir işçilere yaptırılarak öğretilecektir.
- Söz konusu yük uygun sapan ve uygun bağlama yöntemi ile bağlandıktan sonra işaretçilerin her birine yük ile ilgili eğitici tarafından belirlenen operasyonlarını hatasız olarak gerçekleştirmeleri istenmektedir.
- Bu kaldırma operasyonu esnasında çalışanların gerçek hayatta karşılaşabilecekleri dışsal faktörler senaryoya dahil edilerek çalışanların bu operasyon esnasında iş güvenliği kurallarına riayet edip etmedikleri test edilmektedir.
- Hem teori hem de pratikten çalışanlar sınava tabi tutulacak 70 ve üzeri alanlara başarı sertifikası 70 ve altı alanlara katılım sertifikası verilmektedir.
Katılımcı Profili;
Eğitimde adı geçen ilgili ekipmanları kullananlar
Eğitim Yöntemi;
Teorik ve uygulama
Eğitim Süresi;
4 Saat
Sertifikasyon;
Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 15 inci maddesine uygun olarak, Eğitim Katılım Belgesi düzenlenmektedir.
EL İŞARETLERİ İÇİN ASGARİ GEREKLER
- Özellikler
El işaretleri kesin, yalın, yapılması ve anlaşılması kolay olacak ve benzer işaretlerden belirgin bir şekilde farklı olacaktır.
Aynı anda iki kol birden kullanılıyorsa, bunlar simetrik olarak hareket ettirilecek ve bir harekette sadece bir işaret verilecektir.
Yukarıdaki şartlara uymak, aynı anlamı vermek ve anlaşılabilir olmak kaydıyla 3 üncü bölümde gösterilen işaretlerden biraz farklı veya daha detaylı işaretler kullanılabilir.
- Özel kullanım kuralları
2.1. İşaretçi: El–kol hareketleri ile İşaretleri veren kişi,
Operatör: İşaretçinin talimatları ile hareket eden kişi
İşaretçi, operatöre manevra talimatlarını vermek için el–kol hareketleri kullanacaktır.
2.2. İşaretçi, kendisi tehlikeye düşmeyecek şekilde, bulunduğu yerden bütün manevraları görsel olarak izleyebilmelidir.
2.3. İşaretçinin esas görevi; manevraları yönlendirmek ve manevra alanındaki çalışanların güvenliğini sağlamaktır.
2.4. Yukarıda, 2.2’deki şart yerine getirilemiyorsa ek olarak bir veya daha fazla işaretçi konuşlandırılacaktır.
2.5. Operatör, almış olduğu emirleri güvenlik içerisinde yerine getiremeyeceği durumlarda yürütmekte olduğu manevrayı durdurarak yeni talimat isteyecektir.
2.6. Yardımcı unsurlar:
– Operatör, işaretçiyi kolaylıkla fark edebilmelidir.
– İşaretçi, ceket, baret, kolluk veya kol bandı gibi ayırt edici eşyalardan bir veya daha fazlasını giyecek ya da uygun bir işaret aracı taşıyacaktır.
– Ayırt edici eşyalar; parlak renkli, tercihen hepsi aynı renkte ve sadece işaretçilere özel olacaktır.
- Kodlanmış işaretler.
Genel hususlar
Aşağıda verilen kodlanmış işaretler, belirli sektörlerde aynı manevralar için kullanılacaktır.
KALDIRMA ARAÇLARIYLA YAPILAN İŞLEMLERDE SAĞLIK VE GÜVENLİK İŞARETLERİ İLE İLGİLİ ASGARİ GEREKLİLİKLER
- Kaldırma makinalarında yüklerin kaldırılmaları, indirilmeleri veya taşınmaları, yetiştirilmiş işaretçiler tarafından verilecek el ve kol işaretlerine göre yapılır.
- Bir kaldırma makinasında birden çok çalışanın görevli bulunduğu hallerde, kaldırma makinası operatörü, işaretçi veya diğer görevlilerden yalnız birinden işaret alacak ve işaretçi, operatör tarafından kolayca görülebilecek yerlerde duracaktır. Operatör, her kim tarafından verilirse verilsin, her dur işaretini daima yerine getirecektir.
- Kaldırma araçlarının veya kaldırılan yükün hareketi esnasında çalışanları uyarmak için operatör, sesi açıkça işitilebilen zil, ışıklı işaret ve benzerleriyle işaret verir ve bunlar hareket halinde devamlı olarak çalışır.
- Araçlarda onarım yapılıyorsa, araçların üzerine ve uygun yerlere, onarım yapıldığına dair uyarma levhaları konulur.
- Kaldırma Araçlarının kaldıracakları en ağır yükler, kabinlerin içinde veya dışında bilgilendirme işareti olarak belirtilir ve kaldırılabilecek en ağır yükten fazlası kaldırıldığında, durumu bildiren sesli ve ışıklı otomatik bir uyarma tertibatı bulundurulur.
- Kaldırma araçlarında kullanılan zil sesleri, ışıklı işaretler işyerindeki diğer sinyal seslerinden ve ışıklı işaretlerden farklı, diğer makinaların meydana getirdiği gürültüleri bastıracak kadar kuvvetli, kolayca fark edilebilen olmalı ve aynı işyerinde çalışan tüm kaldırma araçları için aynı olmalıdır.
- Ağır parçaların ekip halinde kaldırıldığı veya taşındığı hallerde, önceden belirtilen kodlanmış hareket ve işaretler kullanılır.